Czy nauka gramatyki jest Ci potrzebna?

Często słyszę opinie w internecie, mówiące, że nauka gramatyki jest zupełnie niepotrzebna i lepiej jest uczyć się tylko pełnych zdań, a później jedynie powtarzać je z pamięci w rozmowach. Wielu trenerów, polskich jak i zagranicznych, powtarza ciągle tę samą frazę: „Naucz się języka bez zbędnej gramatyki”.

Mogę zgodzić się z tym stwierdzeniem tylko częściowo. Oczywistym jest, że pisanie zdań w konkretnym czasie czy też rozwiązywanie zadań ze wstawianiem odpowiednich form wyrazu nie zastąpi bezpośredniego ćwiczenia konwersacji, ale nie jest to główny cel, dla jakiego uczymy się czasów oraz innych pojęć gramatycznych. Najważniejszym celem w uczeniu się gramatyki jest oswojenie się ze sposobem układania wypowiedzi, np. tworzenia pytań, przeczeń czy twierdzeń.

Z mojego doświadczenia wynika, że warto jest na początku opanować czasy gramatyczne (niekoniecznie wszystkie), w celu zapoznania się z konstrukcjami zdań oraz wypowiedzi. Czasy pełnią też ważną rolę w precyzyjnej komunikacji, o ile nie chcesz, aby twoje wypowiedzi brzmiały w sposób: „Ja jutro pójść do sklep”, to powinieneś/aś skupić trochę swojego czasu na opanowanie chociażby kilku czasów gramatycznych, aby rozwinąć w sobie tę precyzję.

Co do reszty zagadnień gramatycznych, sytuacja jest już trochę inna. Jedno drugiemu nie równe i niektóre z nich można nawet całkowicie pominąć. Nie będę tutaj rozpisywał się o nich, ale jest to definitywnie temat na inny artykuł. Zatem, jak uczyć się czasów, aby było to skuteczne?

Możemy wyróżnić dwa sposoby nauki, będą to: układanie zdań z wykorzystaniem konkretnych czasów oraz ćwiczenie przy pomocy zadań. Pierwsze jest szczególnie ważne i pozwala na stworzenie sobie ogólnego zarysu konstruowania zdań w konkretnym czasie. Ćwicząc w ten sposób, z czasem wejdzie Ci to w krew i będziesz tworzyć poprawne zdania już bez myślenia o tym, jak je ułożyć.

Drugi sposób jest natomiast pewnym dodatkiem do pierwszej metody i pomoże Ci w nauce poprawności zapisywania oraz wypowiadania się. Stanowi uzupełnienie pierwszej metody i w gruncie rzeczy jest pewnym ułatwieniem na początku nauki, ponieważ pozwala wzrokowo zapamiętywać schemat budowy zdań.

Słownictwo: pełne wyrażenia czy może pojedyncze słowa?

W przypadku słownictwa mogę powiedzieć jedynie, abyś sprawdził/ła to na sobie. Miałem bardzo wielu uczniów na lekcjach prywatnych, którym bardziej przypadł do gustu sposób nauki pojedynczymi wyrazami. Z drugiej strony, podobna liczba uczniów preferowała całe zwroty. Jest to sytuacja na tyle indywidualna, że niestety nie mogę polecić Ci jednej konkretnej metody.

Gdy sam uczyłem się angielskiego, korzystałem jedynie z pojedynczych słów, czasami tylko wykorzystywałem pełne zdania. Pomimo tego faktu udało mi się świetnie nauczyć budowania wypowiedzi i rozumiałem praktycznie wszystko, co do mnie mówili.

Jeżeli nie wiesz, jaki sposób jest dla Ciebie najlepszy, proponuję spróbować metody mieszanej, gdzie uczysz się pojedynczych słów oraz pełnych zdań jednocześnie lub na zmianę i po tygodniu lub dwóch oceniasz, co lepiej zapamiętujesz. Jeśli okaże się, że pojedyncze słowa, to pozostań przy tej taktyce, a budowę zdań opanujesz, ucząc się czasów. Jeśli na odwrót, to w zasadzie możesz całkowicie odrzucić naukę pojedynczych słów.

W wielu przypadkach warto pozostać przy metodzie mieszanej i jednocześnie uczyć się na oba sposoby, jeżeli nadal trudno jest Ci ocenić, co jest lepsze.

Nauka przy pomocy czytania.

Czytanie jest jednym z moich ulubionych sposobów nauki. Sam bardzo dużo czytałem na początku swojej drogi. Sposób ten nadaje się do wykorzystania przez osoby na każdym poziomie zaawansowania. Nauka tą metodą musi być jednak przeprowadzona w odpowiedni sposób, aby przynosiła wymierne efekty bez marnowania twojego czasu.

Zależnie od poziomu zaawansowania podejście będzie się różnić. Dla początkujących najlepiej jest na spokojnie zacząć od zwyczajnego tłumaczenia sobie poszczególnych zdań oraz wypisywania zwrotów, które w tekście się pojawiły, a których nie znał. Warto w tym przypadku podkreślić, że osoba początkująca raczej będzie mieć problemy ze zrozumieniem tekstu, więc nie można nastawiać się na jakieś spektakularne wyniki już w pierwszych chwilach czytania. Czasami może okazać się, że trzeba dosłownie wspomagać się tłumaczem, ponieważ początkujący nie rozumie absolutnie nic.

Natomiast po upływie jakiegoś czasu, jeżeli nauka była przeprowadzona poprawnie, zauważysz dużą poprawę w rozumieniu tekstu. Niektóre zwroty, jakie widziałeś/aś czytając, będziesz w stanie wykorzystywać w rozmowie, a twoje słownictwo będzie znacznie poszerzone. Plusem takiej nauki jest niewątpliwie znajdywanie nowych słów do nauki. Wypisując je sobie i później ucząc się ich, możesz znacznie zwiększyć zasób słownictwa.

Jeżeli jesteś już na wyższym poziomie, powiedzmy B1-B2, nauka wciąż może obejmować te same elementy, co powyżej, ale już w większości nauka będzie skupiać się na rozumieniu poprawnego kontekstu zdań. Wyszukiwanie słów będzie na drugim planie. Osoba średniozaawansowana powinna rozumieć większość wypowiedzi w takim tekście i wyłapywać sytuacje, gdzie nie do końca rozumie, co miał na myśli autor, z czego później stworzy sobie materiały do nauki. Trzeba też pamiętać, aby wybrany tekst nie był za łatwy. Jeśli tak jest, to niestety nic się z niego nie nauczysz i stracisz czas.

Natomiast gdy mówimy o poziomie C1-C2, nauka będzie całkowicie opierać się na pasywnym obcowaniu z językiem, okazyjnie wyłapując jakieś słowo czy kontekst, który nie do końca jest zrozumiały. Na tym poziomie nie ma już wiele do poprawy, chyba że czytasz jakieś specjalistyczne teksty, np. związane z konkretnym zawodem, a słownictwo z nim związane występuje jedynie w wąskim gronie, np. lekarzy. Naukę z takiego tekstu możesz potraktować na równi z poziomem B1-B2, jeżeli nie znasz zagadnień z tej specjalizacji. Większość sytuacji będzie jednak pasywnym obcowaniem z językiem i poprawą umiejętności w sposób nieświadomy.

Czytanie to świetna metoda na poprawę swoich umiejętności w języku angielskim. Jedyną wadą jest tutaj to, że nie słyszymy wymowy, gdy czytamy, przez co nie poprawiamy jej też u siebie. Dodatkowo możemy jeszcze wykorzystać teksty w formie audio do nauki pasywnej, np. gdy jesteśmy na spacerze lub w podróży, włączyć sobie audycję lub nagranie tekstu po angielsku. Niestety forma audio niezbyt nadaje się do wyciągania z niej zwrotów czy wyrażeń, za to jest świetna do utrwalania wymowy.

Nauka z filmów: Czy to takie proste, jak mówią?

Wiele osób stwierdza słusznie, że nauka z filmów jest świetnym sposobem na rozwój swoich umiejętności. Niestety ma kilka problematycznych aspektów, o których trzeba pamiętać. Sam nie mogę powiedzieć, że aktywnie uczyłem się z filmów. Były raczej dopełnieniem innych form nauki, za pomocą którego otaczałem się angielskim poza czasem stricte wydzielonym na naukę.

W moim przypadku oglądałem to, co mnie interesowało i w ten sposób rozwijałem wymowę oraz zapamiętywałem różne warianty wypowiedzi. Nigdy nie wykorzystywałem ich aktywnie u siebie. Za to próbowałem wykorzystać je w nauczaniu moich uczniów. W przypadku osób początkujących takie podejście nie sprawdziło się, nawet z napisami. Problem nie leżał w braku umiejętności ucznia, a w realiach nauki z filmów. Ciągłe zatrzymywanie i przesuwanie filmu w tył, aby omówić konkretne wyrażenia, zabierało sporo czasu i nie była to wygodna forma nauki, tym bardziej przyjemne oglądanie filmu.

Natomiast jeżeli Twój poziom to mniej więcej B2 w górę, taka forma nauki może być bardzo efektywna, ponieważ nie musisz tak często zatrzymywać i cofać nagrania. W takiej sytuacji nauka jest znacznie przyjemniejsza i chłoniesz język w sposób pasywny z okazyjnym zatrzymaniem nagrania w celu zapisania zwrotu czy słownictwa lub głębszej analizy.

Kiedy zacząć naukę za pomocą mówienia?

Z doświadczenia mogę powiedzieć, że warto zacząć, nawet gdy jesteś początkujący/a, pod warunkiem że robisz to w sposób dostosowany do swojego poziomu. Gdy dopiero zaczynasz, trudno będzie z miejsca wziąć udział w jakiejkolwiek konwersacji, dlatego musisz uciec się do prostych, najczęściej 2-3 zdaniowych dialogów z prostymi pytaniami i odpowiedziami. Robiąc to w taki sposób, nie będzie dużym problemem zrozumienie i odpowiedź. Ważne, aby używać zwrotów już przez Ciebie opanowanych, zmieniając przy tym delikatnie kontekst lub niektóre elementy wypowiedzi, aby nie powtarzać wszystkiego maszynowo.

Dla osób na wyższym poziomie można już na spokojnie tworzyć bardziej skomplikowane konwersacje, gdzie głównym celem będzie rozwój wszystkich zdolności językowych.

Podsumowanie

Podsumowując, nie ma jednej metody, jaką powinieneś/aś się kierować. Wszystkie powyższe sposoby nauki najlepiej działają wspólnie, a każdy z nich w pewien sposób się uzupełnia i rozwija Twoje zdolności. Decydując się na konkretną metodę nauki musisz przede wszystkim wziąć pod uwagę swój poziom oraz możliwości, jako początkujący skorzystaj z metod prostych mających na celu wprowadzenie Cię w język, z czasem przechodząc na metody bardziej praktyczne jak filmy czy słuchanie podcastów.

Powyższy artykuł jest omówieniem metod, które wykorzystuję w swoim kursie „Angielski Poprzez Czytanie”, kliknij tutaj aby się z nim zapoznać.

Możesz też zapisać się na mój newsletter aby otrzymywać aktualizacje o treściach i darmowe materiały, kliknij tutaj