Okresy warunkowe to zagadnienie spędzające sen z powiek wielu początkującym, zarówno dorosłym, jak i młodzieży przerabiającej ten temat w szkole. Większość moich uczniów miała przede wszystkim problem ze zrozumieniem ich budowy oraz wykorzystania.

Mimo że głównie jest to temat przerabiany w szkole, jest równie istotny dla dorosłych, którym zależy na skutecznej komunikacji. W tym artykule dowiesz się, dlaczego oraz jak uczyć się ich w sposób prosty i zrozumiały.

Kiedy używamy okresów warunkowych i do czego nam się przydadzą?

Używamy ich głównie do mówienia o warunku, jaki musi zostać spełniony, aby coś się wydarzyło lub stało, np. Jeżeli dziś naprawię mój rower, to jutro pojadę nim na wycieczkę. Mamy do dyspozycji trzy okresy warunkowe oraz jeden zerowy (rzadziej używany), ale można go wykorzystać do określenia niezmiennych faktów, np. Jeżeli włożysz wodę do zamrażarki, zamieni się ona w lód.

Mówiąc o naszych głównych trzech okresach, będą one odnosić się do: przyszłości (okres pierwszy), teraźniejszości (drugi) oraz hipotetycznych sytuacji przeszłych (trzeci).

Znajomość okresów będzie dla Ciebie istotna z dwóch powodów: gdy chcesz powiedzieć o zależności między czynnością a jej skutkiem oraz w sytuacji, gdy ktoś wyraża właśnie tę zależność — głównie po to, abyś zrozumiał(a), co ma na myśli. To w zasadzie główne sytuacje, w których naprawdę będą dla Ciebie istotne. Musisz pamiętać, że w języku angielskim często będą wykorzystywane w odniesieniu do codziennych sytuacji.

Jak wygląda budowa zdań z okresami warunkowymi?

Budowa zdań w okresach warunkowych nie jest szczególnie skomplikowana, jeżeli znasz wzory budowy czasów. Możesz poczytać o tym w moim artykule tutaj. Tworzenie zdań w okresach warunkowych polega na połączeniu dwóch czasów, jeden po drugim.

Przykładowo, w okresie zerowym budowa wygląda w taki sposób:

Jest to rzadko używany okres, głównie, gdy mówimy o niezmiennych faktach, jak już wcześniej wspomniałem. Do jego budowy musimy użyć dwóch zdań w czasie Present Simple.

W pierwszym okresie warunkowym budowa wygląda tak:

Używamy takiej konstrukcji w sytuacjach, gdy mówimy o prawdopodobnych wydarzeniach w przyszłości, np. If it rains tomorrow, we will stay at home. – Jeśli jutro będzie padać, zostaniemy w domu. To całkiem prosta budowa, łącząca czasy Present Simple i Future Simple.

Drugi okres warunkowy wygląda następująco:

W tym okresie spekulujemy na temat sytuacji teraźniejszych, czyli co bym zrobił, gdyby coś się wydarzyło. Przykładowo: If I trained a lot, I would win the prize. – Gdybym dużo ćwiczył, wygrałbym nagrodę. W tym okresie używamy konstrukcji z jednym zdaniem w czasie Past Simple oraz zdania z would + bezokolicznik.

Wzór trzeciego okresu warunkowego:

Jest wykorzystywany do mówienia o decyzjach lub sytuacjach w przeszłości, które miały wpływ na przeszłość. Niestety, są one niemożliwe do spełnienia, ponieważ podjęliśmy inną decyzję lub wydarzyło się coś innego. Jest to więc spekulacja na temat hipotetycznego rezultatu innej decyzji niż ta przez nas podjęta, np. If it had rained yesterday, we would have stayed at home. – Jeżeli wczoraj by padało, zostalibyśmy w domu. Budowa składa się z czasu Past Perfect w pierwszym zdaniu oraz konstrukcji would + have + past participle.

W okresach warunkowych możemy też tworzyć pytania i przeczenia, np. What will you do if it rains tomorrow? – Co zrobisz, jeżeli jutro będzie padać? W tym przypadku mamy pytanie w pierwszym okresie warunkowym. Jak widać, zdanie po if pozostaje bez zmian, przechodzi jedynie na drugie miejsce. Zdanie w czasie Future przyjmuje standardową formę pytającą. Analogicznie postępujemy w pozostałych okresach.

Przeczenia wyglądają tak: If it doesn’t rain tomorrow, we will go for a walk. – Jeśli nie będzie padać, pójdziemy na spacer. W tym przypadku jedyną zmianą jest utworzenie formy przeczącej w zdaniu w czasie Present Simple. Tak samo, jak w pytaniach, przekształcenie występuje tylko w jednej części zdania – tym razem w zdaniu po if. W pozostałych okresach będzie to wyglądać tak samo.

Kolejność nie ma znaczenia.

W okresach warunkowych mamy możliwość zapisywania zdań w dowolnej kolejności. Możemy zaczynać od zdania z if, ale nie musimy — równie dobrze możemy najpierw powiedzieć o skutku, a dopiero później o warunku, np. We will buy this car if we can afford it. – Kupimy to auto, jeśli nas na nie stać. Tak samo jest w przypadku pozostałych okresów warunkowych.

Kolejność jest całkowicie dowolna i nie musisz korzystać z obu tych możliwości. Warto jednak, abyś poznał(a) te schematy budowy, żeby nie dać się zaskoczyć w sytuacji za granicą.

Podsumowanie

Okresy warunkowe są istotnym elementem gramatyki angielskiej i w wielu sytuacjach będziesz musiał(a) z nich skorzystać. Znajomość tego zagadnienia przyda Ci się przede wszystkim wtedy, gdy będziesz mówić o warunku potrzebnym do spełnienia lub zrobienia czegoś, albo przeciwnie – o braku działania. Perfekcyjna znajomość okresów nie jest wymagana do codziennej rozmowy, choć czasami mogą pojawić się trudności ze zrozumieniem, zwłaszcza gdy pomylimy poszczególne okresy. Dlatego warto opanować je wszystkie.

Szukasz skutecznych sposobów na naukę angielskiego? Nie wiesz od czego zacząć i co faktycznie Ci się przyda? Sprawdź mój kurs „Angielski Poprzez Czytanie” . Znajdziesz w nim same najważniejsze zagadnienia dla początkujących i średniozaawansowanych, które przydadzą Ci się za granicą.

Możesz też dołączyć do mojego newslettera i być na bierząco z nowymi wpisami i filmami.