Problem, który dzisiaj opiszę, dotyczy sporej części osób — nie tylko początkujących, ale także średniozaawansowanych. Bariera językowa stanowi poważną przeszkodę w swobodnej komunikacji. Niezależnie od tego, jak dobrze znasz język, jeśli masz taką blokadę, trudno będzie Ci prowadzić luźne rozmowy.

W tym artykule opowiem Ci, co możesz zrobić, aby przełamać tę barierę na dobre. Uprzedzam jednak, że będzie to wymagało sporo pracy z Twojej strony. Jeśli jednak będziesz wytrwale korzystać z przedstawionych sposobów, z pewnością sobie poradzisz.

Czym jest bariera językowa?

Na to pytanie najlepiej odpowie Ci psycholog (niestety nim nie jestem, ale z doświadczenia wiem, jakie metody mogą pomóc w jej przełamaniu). W dużym uproszczeniu jest to po prostu strach lub lęk przed konwersacją. Może mieć wiele przyczyn, takich jak brak pewności siebie, presja sytuacji, perfekcjonizm czy trudności ze zrozumieniem rozmówcy.

Zależnie od tego, z jaką przyczyną mamy do czynienia, powinniśmy dostosować nasze działania. Jeśli Twoje umiejętności językowe są na dobrym poziomie, problemem może być perfekcjonizm, presja sytuacji lub brak pewności siebie. W takiej sytuacji przyczyną jest zazwyczaj zbyt rzadkie rozmawianie w języku angielskim, co sprawia, że brakuje Ci jeszcze wystarczającej pewności w rozmowie.

Natomiast jeśli trudność polega na zrozumieniu innych osób, warto obrać inną ścieżkę, na przykład ćwiczyć rozumienie poprzez czytanie tekstów czy oglądanie filmów.

Przyczyn może być oczywiście znacznie więcej. Jeśli to możliwe, warto porozmawiać z psychologiem, który pomoże Ci zrozumieć Twój konkretny problem. Jeśli jednak blokada wynika z braków w umiejętnościach językowych, prawdopodobnie sam/a to zauważysz. W większości przypadków konsultacja psychologiczna nie jest konieczna, a standardowe metody powinny wystarczyć.

Każdy lęk wymaga ogromu czasu i wysiłku, by go przepracować. Warto połączyć pracę psychologiczną z praktyką konwersacji, aby stopniowo przyzwyczajać się do mówienia.

Sposoby praktyczne na przełamanie bariery:

Istnieje kilka metod, które polecam wykorzystywać, gdy masz problem z barierą językową. Przede wszystkim warto regularnie rozmawiać po angielsku z innymi, na przykład z nauczycielem lub obcokrajowcami. Konwersacje nie muszą dotyczyć konkretnych tematów — najważniejsze jest oswojenie się z rozmową i przełamanie lęku.

Najważniejsze to upewnić się, że pierwsza rozmowa odbędzie się w kontrolowanym środowisku, czyli w sytuacji, w której sam/a umawiasz się z kimś na rozmowę, na przykład w celu wzajemnego rozwijania zdolności językowych. Pierwsze doświadczenie jest kluczowe, ponieważ często decyduje o tym, czy później będziemy się bać mówić, czy też nabierzemy swobody. Działając w ten sposób, łatwiej będzie Ci uczestniczyć w prawdziwej konwersacji.

Drugą metodą, którą polecam, jest osłuchiwanie się z językiem. Choć nie jest to tak efektywne jak sama konwersacja, stanowi doskonałe uzupełnienie nauki. Podczas słuchania innych w naturalny sposób nabierasz nawyku tworzenia podobnych wypowiedzi, a rozmowa przychodzi „z automatu”. Przy odpowiednio długim czasie spędzonym na słuchaniu i immersji językowej zauważysz, że angielski stanie się dla Ciebie czymś naturalnym — nawet nie zauważysz, kiedy przestaniesz się bać.

Dwa pierwsze sposoby są bardziej przydatne dla osób, które już potrafią sporo i mają rozbudowany zasób słownictwa. Trzecia metoda jest skierowana do tych, którzy mają trudności ze zrozumieniem innych lub odczuwają braki w zasobie słów i umiejętnościach.

W takiej sytuacji niestety trzeba wrócić do podstaw. Nie ma szybkiego sposobu na ominięcie nauki słownictwa czy konstrukcji zdań. Jeśli trudno Ci zrozumieć, co mówią inni, lub brakuje Ci słów, musisz najpierw zdobyć odpowiednią wiedzę i umiejętności poprzez ćwiczenia oraz pasywne metody nauki. Na ten temat przygotowałem osobny artykuł, który możesz znaleźć tutaj.

Powyższe metody pomogą Ci nabrać pewności siebie i poprawić zdolności językowe. Pamiętaj jednak, że ostateczne przełamanie bariery nastąpi dopiero podczas rzeczywistej konwersacji za granicą. Lęk można pokonać jedynie poprzez wejście w sytuacje, które wcześniej budziły stres. Wszystkie opisane metody mają na celu zmniejszenie tego lęku do poziomu, który pozwoli Ci go skutecznie przełamać w prawdziwych rozmowach.

Metody psychologiczne, jak oswoić się z sytuacją?

Istnieje wiele metod psychologicznych, które mogą pomóc w przełamywaniu lęków, w tym również bariery językowej. Przykładem są afirmacje, choć warto pamiętać, że nie wszystkie z tych technik działają równie skutecznie na każdego, a niektóre mogą w ogóle nie przynosić efektów. Sam korzystałem z metody wymagającej nieco wysiłku. W moim przypadku lęk nie dotyczył blokady językowej, ale zasada działania jest uniwersalna — każdy lęk można pokonać w podobny sposób.

Poniżej przedstawiam metody uporządkowane od najmniej do najbardziej skutecznych:

1. Afrimacje

To technika, która może działać, pod warunkiem, że dobrze zrozumiemy jej mechanizm. Niestety wiele osób sprowadza ją do zwykłego powtarzania sobie, że „uda mi się” albo „poradzę sobie z lękiem”. Takie podejście często nie przynosi efektów i może być stratą czasu.

Właściwe wykorzystanie afirmacji polega na stosowaniu ich w stanie głębokiego relaksu, przypominającego lekką medytację. Wówczas można powtarzać sobie, że dobrze radzimy sobie z angielskim i poradzimy sobie w rozmowie. Choć ta metoda może być skuteczna, wymaga długiego czasu, jeśli stosuje się ją wyłącznie w tej formie.

2. Metoda wyobrażeniowa

To technika, z której korzystałem, aby przełamać swój lęk. Zasada działania jest podobna do afirmacji, jednak, zamiast powtarzać pozytywne myśli, staramy się szczegółowo wyobrazić daną sytuację. Kluczowe jest przy tym odtworzenie emocji i odczucia, jakbyśmy faktycznie znajdowali się w danym miejscu i prowadzili rozmowę.

Jeśli uda Ci się poczuć towarzyszący lęk, metoda stanie się znacznie skuteczniejsza. Celem jest przekonanie podświadomości, że sytuacja ta nie stanowi zagrożenia. Dzięki silnemu oddziaływaniu na podświadomość wizualizacje często przynoszą lepsze efekty niż same afirmacje.

3. Techniki oddechowe

Mogą być równie skuteczne, jak metoda wyobrażeniowa, szczególnie gdy już znajdziesz się w stresującej sytuacji. Dzięki nim łatwiej się rozluźnić i zredukować odczuwany lęk tuż przed wejściem w trudne okoliczności.

4. Zmiana przekonań

To chyba najskuteczniejsza metoda, choć również najbardziej czasochłonna. Im głębiej zakorzenione negatywne przekonanie, tym więcej czasu wymaga jego zmiana.

Jak długo to potrwa? Trudno określić — każdy przypadek jest inny, a czas potrzebny na zmianę może się znacznie różnić w zależności od osoby.

Wszystkie te metody mają na celu w pewien sposób „oszukać” umysł, by zmienił swoje postrzeganie rzeczywistości. Podobnie jak w sporcie, sukces zaczyna się w głowie. Aby skutecznie przepracować psychiczne blokady, potrzebujemy czasu, wytrwałości i dużego nakładu energii.

Podsumowanie

Wszystkie wymienione metody mogą pomóc Ci w przełamaniu bariery językowej, jednak pamiętaj, że ich celem jest jedynie poprawa Twoich zdolności językowych oraz zwiększenie pewności siebie w sytuacjach za granicą. Bariera nie zniknie magicznie po ich zastosowaniu — stanie się jedynie mniej intensywna i łatwiejsza do pokonania. Ostatecznym krokiem zawsze będzie podjęcie rozmowy w obcym języku i stanięcie na wysokości zadania.

Ten artykuł jest skróconą wersją lekcji z mojego kursu „Angielski Poprzez Czytanie „ pod tytułem „5 tipów na przełamanie bariery językowej”. Kliknij tutaj aby sprawdzić pełną zawartość.

Zapisz się na mój newsletter aby otrzymywać powiadomienia o nowych materiałach i artykułach i odebrać darmowe nagranie o nauce angielskiego za pomocą tekstów, kliknij tutaj.